Małopolskie warzywa – rozpieszczają podniebienie

Na stosunkowo żyznych, ekologicznie czystych glebach w letnim małopolskim słońcu dojrzewają warzywa i owoce. Świeżo zebrane cieszą wybornym smakiem, aromatem, rozpieszczają podniebienia. Najlepiej smakują na łonie natury, oczywiście z małopolskimi widokami w tle.

Produkty pochodzenia roślinnego od zawsze stanowiły podstawę diety mieszkańców. Na mniej przyjaznych dla rolnictwa górskich terenach rosły różne gatunki zbóż, ziemniaki i kapusta. Bardziej wymagające warzywa, jak fasola, upodobały sobie żyzne rzeczne doliny. Natomiast jabłonie, śliwy, grusze, a także inne drzewa owocowe, wybrały dobrze nasłonecznione stoki małopolskich wzgórz.

Jak niegdyś, tak i dzisiaj celem większości rolników jest produkcja zdrowej, naturalnej i ekologicznej żywności. Wiele małopolskich gospodarstw posiada już certyfikaty ekologiczne, w uprawie nie stosuje więc środków chemicznych. Sprzyja temu duże rozdrobnienie działek rolnych oraz mała liczba gospodarstw o dużym areale i wysokiej wydajności. To właśnie dzięki temu ogrodnictwo w regionie zachowało swój pierwotny charakter. Są jednak takie miejsca, które - ze względu na przyjazne warunki - słyną z uprawy roli. I to tam można podziwiać nie tylko przepiękne sielskie krajobrazy, ale także barwne kobierce układające się w malownicze mozaiki.

Od czosnku galicyjskiego po fasolkę z orzełkiem

Warzywnym zagłębiem Małopolski są tereny między Krakowem i Proszowicami. Pola z równymi rzędami różnorodnych warzyw cieszą oko. Stąd pochodzi słynny czosnek galicyjski – wyjątkowo aromatyczny i zdrowy produkt regionalny wpisany na unijną listę.

Charsznica, położona na północnym krańcu Małopolski, słynie z kolei z produkcji kapusty i jej przetworów. Tutejsze kiszonki, o niepowtarzalnym smaku, są sławne na całą Polskę! Warto tu przyjechać późnym latem i jesienią, aby nie tylko kosztować dary natury, ale także podziwiać łagodne pagórki - jak okiem sięgnąć - porośnięte dorodnymi zielonymi główkami.

Warzywni celebryci – Piękny Jaś i fasola z orzełkiem

Warzywnego celebrytę mają też Dolina Dunajca i okolice Tarnowa - to fasola Piękny Jaś (podobnie jak czosnek – jest produktem regionalnym). Ta charakterystyczna dla regionu roślina strączkowa o białych dużych nasionach upodobała sobie żyzne nadrzeczne ziemie. Piękny Jaś jest nie tylko zdrowy i smaczny, ale także urodziwy - pnące się na tykach rośliny, otulone poranną mgłą, malują niezapomniane krajobrazy. Musicie je zobaczyć.

Mniejszym kuzynem Pięknego Jasia jest polska fasola z orzełkiem – nazywana bywa też fasolą patriotyczną. Dlaczego? Ano z tego powodu, że na białym nasionku posiada czerwonawą plamkę zbliżoną kształtem do orła, który znajduje się w polskim godle.

Winnice wyrosły na Ziemi Tarnowskiej

Ziemia Tarnowska, ale także Jura Krakowsko-Częstochowska, słynie z winiarstwa i uprawy winorośli. Dorodne grona dojrzewają na łagodnie nachylonych południowych zboczach wzgórz tworząc niesamowite krajobrazy. Winnice najlepiej odwiedzać latem i jesienią. Wtedy poczujemy się tak, jakbyśmy wypoczywali we włoskiej Toskanii.

Również podtarnowskie gospodarstwa, szczególnie te z okolic gminy Pleśna, słyną z wielu warzywnych smakowitości i ich przetworów. Można je kupić wprost od rolników lub w Centrum Produktu Lokalnego w Rzuchowej. Będąc w okolicy, nie przegapcie tak niezwykłej okazji.

Małopolskie sady pełne wybornych owoców

A co ciekawego można odnaleźć w małopolskich sadach? W nich królują przede wszystkim jabłonie i jabłka – te najbardziej znane z okolic Łącka i tradycyjne z Raciechowic. Jedne i drugie urzekają chrupkością, soczystością i wyrazistym czerwonym rumieńcem. Jedzone na surowo, w deserach lub w postaci świeżo tłoczonego soku smakują wybornie!

W sadach nie brakuje również śliw. Zebrane śliwki wciąż konserwuje się tutaj metodą, która bardziej przypomina wędzenie niż suszenie. Proces ten odbywa się w opalanych drewnem bukowym, tzw. suśniach. Śliwki, zwane suskami sechlońskimi, mają wyjątkową miękkość i niepowtarzalny aromat. Specjał ten, dzięki swojej wyjątkowości również doczekał się wpisu na listę produktów regionalnych.

W gronie małopolskich owocowych specjałów nie można pominąć malin, szczególnie tych z Brzeznej, gdzie w Sadowniczym Zakładzie Doświadczalnym powstały gatunki doskonale przystosowane do lokalnej uprawy. Owoce te smakują wyśmienicie – tak na surowo jak i w postaci przetworów: soków i konfitur. Nic więc dziwnego, że małopolskie gospodynie mają na niewiele sprawdzonych receptur.

Lawendowe soki i dżem z płatków róż

W Małopolsce je się nie tylko świeżo zebrane warzywa i owoce, ale także kwiaty! Coraz bardziej popularne są przetwory z lawendy – soki, hydrolaty, ale także niepowtarzalny dżem z płatków róż, ucierany zgodnie z lokalnymi recepturami.

Niektóre kwiaty i zioła można spożywać również na surowo, jako dodatek do sałatek i deserów. Są nie tylko piękną ozdobą, ale także smakowitym dodatkiem do dań. Będąc w Krakowie warto wstąpić na Targ Pietruszkowy. I tam bowiem nie brakuje jadalnych kwiatowych smakowitości.

Ruszajcie w podróż po Małopolsce szlakiem świeżych warzyw i owoców. Taka wyprawa to świetna okazja, aby podziwiać sielskie widoki, które wyciszą umysł, ale również wzmocnić ciało sporą porcją witamin. Zasmakujcie podróży w Małopolsce!