Poprad jest rzeką, która ma swoje źródła w słowackich Tatrach. W Polsce na odcinku około 30 kilometrów płynie przez bardzo malownicze tereny Beskidu Sądeckiego. Oddziela pasmo Jaworzyny Krynickiej (1114 m nad poziomem morza) od pasma Radziejowej (1266 m nad poziomem morza). Rzeka wpada do Dunajca między Starym Sączem i Nowym Sączem. Na jakie miejscowości, które rozłożyły się w dolinie Popradu warto zwrócić szczególną uwagę i spędzić tu wolny czas?

Jak najlepiej zwiedzać dolinę Popradu

• Samochodem: drogą 87 i 971. Jedna z najbardziej widowiskowych polskich dróg. Między Starym Sączem i Muszyną prowadzi między rzeką a zboczami Beskidu Sądeckiego.
• Koleją: linią kolejową 96 Tarnów-Leluchów, połączenia do Krynicy-Zdroju. Dogodny dojazd z Krakowa, Tarnowa, Nowego Sącza. Niezapomniana widokowo, serpentynowa trasa z tunelem, podobnie jak trasa samochodowa, jedna z najpiękniejszych widokowo w Polsce. Małe urokliwe stacyjki czekają na każdego.
• Tratwami lub pontonami. Tratwami płynie się z Piwnicznej-Zdroju do Rytra, pontonami, np. na odcinku Muszyna-Andrzejówka lub kajakami na dowolnych odcinkach.

Rytro – w cieniu średniowiecznego zamku

Jedną z najciekawszych miejscowości, z jakimi można się spotkać w dolinie Popradu, jest Rytro. Założone w okresie średniowiecza, przez wieki ściśle powiązane było z potężnym zamkiem. Ruiny zamku Rytro są do dziś jedną z najważniejszych atrakcji okolicy. Możliwość odkrywania tajemnicy Góry Zamkowej przyciąga do Rytra wielu miłośników historii, choć i miłośnicy ekologii zaglądają tu coraz chętniej. To zasługa parku ekologicznego, który został założony w dolinie Wielkiej Roztoki w celu ochrony i promowania wiedzy na temat tutejszych gadów oraz płazów. Średniowieczny zamek ryterski, a właściwie jego ruiny (zachowały się ruiny wieży i resztki muru), znajdują się na wysokim wzgórzu (463 m) na prawym brzegu Popradu. Zamek wybudowany został na przełomie XIII i XIV w., miał charakter mieszkalno – warowny. Należał do dzierżawców dóbr królewskich, w XV wieku był rezydencją starostów sądeckich. W 1657 roku, w czasie najazdu Jerzego Rakoczego uległ zniszczeniu i od tej pory zaczął popadać w ruinę. W okresie swojej świetności kilkukrotnie gościł wiele ważnych osób, między innymi króla Kazimierza Wielkiego, Jadwigę z Władysławem Jagiełłą i Kazimierza Jagiellończyka.
Zamek ryterski polecamy nie tylko rodzinom z dziećmi i miłośnikom historii, ale też amatorom widoków – ze wzgórza zamkowego można podziwiać przełom Popradu oraz grzbiety Pasma Radziejowej i zbocza Makowicy. Jest on wciąż rekonstruowany i odbudowywany. Rytro to także początek jednej z najpiękniejszych małopolskich dolin – Doliny Roztoki. 

Piwniczna-Zdrój, zimą i latem

Uzdrowiskowa historia Piwnicznej-Zdroju rozpoczyna się w roku 1880. Wówczas to Juliusz Korwin Gąsiorowski, lwowski lekarz, zarekomendował do stosowania w leczeniu występujące w okolicach Piwnicznej wody mineralne. Status uzdrowiska został nadany Piwnicznej w 1967 roku. Obecnie Piwniczna-Zdrój to gościnna miejscowość uzdrowiskowa i turystyczna. Przyciąga przede wszystkim spokojem, krajobrazem, klimatem i atmosferą niewielkiego kurortu. Liczne szlaki turystyczne umożliwiają wędrówki piesze latem, a trasy narciarskie zimą. Amatorzy kolarstwa górskiego mają tu do dyspozycji kilka tras rowerowych o różnej długości i zróżnicowanym stopniu trudności. Park na Kicarzu umożliwia odbywanie spacerów tym, którzy nie preferują dalekich wycieczek. Kuracjusze i turyści mogą też uczestniczyć w licznych imprezach kulturalnych. Przez cały rok czynna jest „Pijalnia Artystyczna”. Spacery po pięknym rynku, górskie wycieczki, a zimą szaleństwa nartach na terenie Suchej Doliny – oto propozycje, jakimi to uzdrowisko może przyciągać turystów pragnących spędzić niezapomniane wczasy w górach.

Barcice jak na Bałkanach

Leżące w pobliżu Rytra Barcice są kolejną miejscowością, której w czasie wycieczki doliną Popradu warto poświęcić nieco więcej uwagi. Wieś ta przyciąga miłośników sztuki sakralnej, którzy bardzo chętnie odwiedzają tutejszy kościół. Choć powstał on w początkach XX wieku, w jego wnętrzu można zobaczyć ciekawy zabytek z XV stulecia. To skrzydła gotyckiego tryptyku, uchodzącego za jedno z ciekawszych dzieł tak zwanej szkoły sądeckiej. Barcice to także miejscowość, która każdego roku gości miłośników muzyki… z Bałkanów. A to za sprawą festiwalu Pannonica Folk Festival.

Platforma Widokowa w Woli Kroguleckiej

Platforma Widokowa w Woli Kroguleckiej nazywana „Ślimakiem” pozwala podziwiać piękne krajobrazy górskie – Beskid Sądecki, Gorce i Beskid Wyspowy, Pogórze Rożnowskie i oczywiście Dolinę Popradu. Oryginalna – spiralna platforma widokowa w Woli Kroguleckiej znajduje się na wzniesieniu Dzielnica, na wysokości ok. 550 m n.p.m. nad doliną Popradu. Jej nietypowa forma to efekt projektu architekta Wojciecha Świątka z Limanowej. Z góry rozciąga się wspaniała panorama – zobaczymy dolinę Popradu wcinającą się między grzbiety Pasma Radziejowej, a zbocza Makowicy (948) oraz w kierunku północnym Kotlinę Sądecką i na horyzoncie szczyty Beskidu Wyspowego. Obok „ślimaka” znajduje się wiata, ławeczki i palenisko z grillem – świetne miejsce na odpoczynek.

Łomnica-Zdrój, wieś, która jest uzdrowiskiem

Lecznicze wody i mikroklimat są też dumą Łomnicy-Zdrój – wsi, która leży w niewielkiej odległości od Piwnicznej. Tutejsze szczawy mają korzystny wpływ na układ krążenia, co z pewnością dla wielu osób jest wystarczającą zachętą do odwiedzenia tej miejscowości. Łomnica jest jednocześnie świetnym miejscem na wypoczynek na łonie natury oraz miejscem, z którego można zaczynać ciekawe wycieczki po beskidzkich szlakach. Liczne w tej okolicy szlaki turystyczne wyprowadzają na szereg szczytów: Kicarz, Hala Łabowska, Parchowatka, z których rozciągają się przepiękne widoki nie tylko na Beskidy, ale również na Tatry i Pieniny. Zwiedzając Łomnicę nie można pominąć jej dwóch bardzo ważnych pomników przyrody. Są to wodospad na przepływającym przez wieś potoku Łomniczanka oraz skałka piaskowca.  Od 1998 roku skałka znajduje się pod ochroną. 

Żegiestów-Zdrój. Z innego świata

Żegiestów-Zdrój to jedna z najbardziej zjawiskowych polskich miejscowości. Położona na wysokiej popradzkiej skarpie, czaruje wprost swoimi stylowymi budowlami, z jednej strony monumentalną odbudowywaną ruiną Domu Zdrojowego (jedna z pereł polskiego modernizmu projektu samego Adolfa Szyszko-Bohusza), z drugiej ukrytymi wśród lasów kameralnymi willami. To kraina z zupełnie innej epoki, wyłaniająca się to z mgieł, to zielonych lub przebarwiających się jesiennie buczynowych borów. Wody lecznicze to znane już od połowy XIX w. „Anna”, „Zofia II”, „Żegiestów II” o największej w Polsce zawartości magnezu, który jak wiemy jest jednym z pierwiastków życia. Podstawowe zabiegi uzdrowiskowe to: kąpiele, masaże, hydroterapia, kinezyterapia, inhalacje, okłady borowinowe. To tu właśnie i droga i linia kolejowa mają swoje najbardziej widowiskowe fragmenty. Jest też tu wielka geologiczna niezwykłość – meander rzeczny wyryty przez rzekę w skałach zwany Łopatą Polską.

Wierchomla, łemkowskie pamiątki

Łemkowska wieś Wierchomla to coś więcej, niż tylko piękne widoki. To liczne pamiątki po Łemkach, którzy do czasów II wojny światowej dominowali wśród mieszkańców wsi. Do dziś ujrzeć tu można wiele zabytkowych chat, choć największym zainteresowaniem turystów cieszy się tu drewniana cerkiew świętego Michała Archanioła z XIX wieku. Miłośnikom górskich wędrówek polecamy trasę do Bacówki PTTK nad Wierchomlą. Jest jednym z najpiękniej usytuowanych schronisk w Beskidach. Leży na wysokości 887 m nad poziomem morza, na rozległej polanie, przy niebieskim szlaku między Runkiem, a Pustą Wielką. Przy dobrej widoczności mamy tutaj cudowne widoki. Kursuje tutaj również kolej krzesełkowa – jedna z najdłuższych w Polsce o długości 1600 metrów.
Wierchomla to także jeden z najbardziej znanych i najrozleglejszych ośrodków narciarskich nie tylko w Beskidzie Sądeckim, ale także w Polsce.

Muszyna, miasto ogrodów i wielu przymiotów

Muszyna to miasto wody mineralnej, parków i ogrodów. Muszyna to stare miasteczko, lokowane przez króla Kazimierza Wielkiego w 1356 roku u stóp wzgórza z zamkiem starościńskim, które leży u zbiegu Popradu i Muszynki. W latach dwudziestych XX wieku Muszyna stała się uzdrowiskiem, a w 1930 roku została przyjęta do Związku Uzdrowisk Polskich. Jednak dwa pierwsze źródła odwiercono dopiero w 1932 roku. Dzięki długiej historii Muszyna może poszczycić się ciekawymi zabytkami. Urocza, małomiasteczkowa drewniana zabudowa (znajdująca się na Szlaku Architektury Drewnianej) zachowała się zwłaszcza przy ulicy Kościelnej. Tu także stoi barokowy kościół świętego Józefa z lat 1676–1728. Przy nim znajdują się największe w Polsce Ogrody Biblijne. Na powierzchni 1,3 hektara znajdziemy 5 ogrodów tematycznych w których umieszczone zostały wymienione w Biblii gatunki roślin, miniaturowe krajobrazy oraz architekturę i rzeźby ilustrujące poszczególne tematy biblijne. Ogrody podzielone są na 5 ogrodów tematycznych (Ogród Historii Zbawienia, Ogród Krajobrazów Biblijnych, Nauczanie Proroków, Dziecięcy Ogród Biblijny, Ogród dla Zakochanych). Zobacz - spacer po Muszynie. 

• Więcej informacji o atrakcjach doliny Popradu można znaleźć w Punkcie Informacji Turystycznej w Muszynie, Rynek 34