Facebook link
Jesteś tutaj:
Powrót

Kamienica Czyncielów, dawniej Dom na Barszczowem, Kraków

Kamienica Czyncielów, dawniej Dom na Barszczowem, Kraków

Na Starym Mieście, na rogu Rynku Głównego i placu Mariackiego, w miejscu gdzie stoi secesyjna Kamienica Czyncielów, zwana też Kamienicą Czynciela lub Czyncielówką, dawniej stał Dom na Barszczowem, inaczej nazywany Kamienicą Delpacowską lub Barszczowe.

Pierwszy budynek wzniesiono tu po 1313 roku, w XV wieku powiększono go do rozmiarów typowej krakowskiej kamienicy. Na przełomie XV i XVI wieku należała ona do rodu Salomonów, w XVI wieku do kupieckiego rodu Czipserów, w XVII wieku do rodziny Delpacych, którzy prowadzili w niej księgarnię, następnie do kupca Kamila Gierardyniego. Na przełomie XVI i XVII wieku przeprowadzono modernizację, dobudowano drugie piętro i klatkę schodową. Na przełomie XVIII i XIX wieku kamienic trafiła w ręce rodu Bartschów, hurtowników wina, rajców i burmistrzów, w tym prezydenta Krakowa Józefa Bartscha. Od spolszczonego nazwiska rodu pochodzi nazwa kamienicy Barszczowie. W XVIII wieku budynek zmodernizowano i rozbudowano, fasadę zwieńczono tympanonem z Trójcą Świętą, dodano rokokowe dekoracje, trójkątne zwieńczenia ze sterczynami i zdobiony portal. W czasach Sejmu Czteroletniego działająca tu winiarnia znana była z dyskusji politycznych. W 1820 roku przeprowadzono klasycystyczną modernizację budynku, który kilkakrotnie zmienił właścicieli. W XIX wieku działała księgarnia Franciszka Kocha, od 1850 roku skład galanteryjny Józefa Czynciela, później Braci Bilewskich, który przetrwał do drugiej wojny światowej. Na piętrze mieścił się zakład hafciarski Marii Koppel.

Najsłynniejszym mieszkańcem kamienicy był Stanisław Wyspiański, który w latach 1898–1901 wynajmował pokój z dwoma oknami na drugim piętrze, zwany gabinetem literackim. Właśnie tu napisał Wesele, o czym informuje tablica pamiątkowa na fasadzie, dłuta Karola Hukana odsłonięta w 1932 roku.

Kamienicę wyburzono w 1906 roku, a detale architektoniczne umieszczono w muzeach. W latach 1907–1908 dla Celestyna Czynciela wzniesiono secesyjny budynek według projektu Rajmunda Meusa i Ludwika Wojtyczki. Jego fasadę dekorują secesyjne motywy ludowe i kupiecki motyw kaduceusza, faliste zęby attyki, fryz i okna zwieńczone dwoma łukami. Kamienica budziła kontrowersje, drwił z niej kabaret Zielony Balonik. W kamienicy na parterze i piętrze mieścił się jeden z pierwszych krakowskich, nowoczesnych domów handlowych. Do 1939 roku na parterze działał magazyn Bilewskich, a na piętrze salon konfekcji damskiej Leona Grabowskiego.

W 2001 roku odtworzono dekoracje zniszczone w latach 50. XX wieku. Dziś w odnowionej kamienicy działają placówki handlowo-gastronomiczne, w tym od 2008 roku Restauracja Hard Rock Cafe.

Kamienicę można oglądać z zewnątrz, wewnątrz w godzinach pracy placówek handlowych.

Zwiedzanie możliwe tylko z zewnątrz.


Powiązane treści