Dwór Jana Matejki w Krzesławicach Kraków
ul. Melchiora Wańkowicza 25, 31-752 Kraków
Region turystyczny: Kraków i okolice
Od frontu znajduje się ażurowo ozdobiony ganek projektu Jana Matejki. Na ścianie frontowej dworku znajduje się wmurowana w 1969 roku, tablica pamiątkowa z płaskorzeźbioną głową Matejki. Przed dworkiem znajduje się popiersie Jana Matejki. Dworek umieszczony jest pośród 4 hektarowego parku krajobrazowego z wiekowymi i rzadkimi okazami drzew. Wnętrze dworku urządzono w stylu właściwym dla domów z okresu I połowy XIX wieku. Z oryginalnego wyposażenia, z czasów zamieszkiwania Jana Matejki, jedynie pozostały: ganek, ławka, drzwi wejściowe, fortepian, sztalugi , a także dzwon do nawoływania domowników na obiad, aktualnie umieszczony na wieży pobliskiego kościoła.
W XVIII wieku Krzesławice należały do Akademii Krakowskiej, której rektor Hugo Kołłątaj przejął je w 1788 roku i postawił niezachowany do dziś dwór. W XIX wieku dobra odkupili Kirchmayerowie i w 1826 roku zbudowali nowy dwór, stary pełnił rolę letniej kuchni i rozebrano go w 1918 roku.
W 1876 roku dworek z ogrodem, sadem, zabudowaniami gospodarczymi i gruntem ornym, kupił Jan Matejko za pieniądze ze sprzedaży obrazu Stefan Batory pod Pskowem. Staropolski dwór być letnią rezydencja jego rodziny. Artysta zaprojektował i dobudował do niego pracownię i drewniany ganek z ażurową balustradą od ogrodu, wsparty na słupach i zwieńczony trójkątnym szczytem, zachowany do dziś. Tu malarz stworzył wiele dzieł, głównie portrety i szkice oraz obrazy o tematyce historycznej, w tym ogromny obraz Kościuszko pod Racławicami.
W czasie II wojny światowej stacjonujący w dworku Niemcy zdewastowali park. Po wojnie z dworu wypędzano mieszkańców, a dwór zniszczono i ograbiono. Dlatego jego ostatnia właścicielka Maria Burzyńska, zapisała zrujnowany majątek Towarzystwu Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie, z przeznaczeniem na muzeum pamiątek po Hugonie Kołłątaju i Janie Matejce. W 1960 roku rozpoczęto kapitalny remont obiektu z zachowaniem jego historycznego charakteru. Od 1966 roku w dworze mieści się muzeum.
To parterowa rezydencja z dobudówką-pracownią malarska, kryta dachem gontowym, z gankiem przeniesionym od frontu. W parku zachował się starodrzew. Na ścianie dworku znajduje się pamiątkowa tablica poświęcona Matejce, przed budynkiem stoi jego popiersie, dzieło profesora Czesława Dźwigaja. W dworku, umeblowanym meblami z XIX wieku, można obejrzeć poczet królów i książąt polskich autorstwa uczniów Matejki.